საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის, ინტერვიუ ევრონიუს გლობალთან:

ევრონიუსი: უკავშირდება თუ არა თქვენი ევროპის ქვეყნებში ვიზიტები 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებს საქართველოში? რატომ არის ეს არჩევნები გადამწყვეტი?

სალომე ზურაბიშვილი: ეს არის არჩევნები, რომელსაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, რადგან იგი განსაზღვრავს საქართველოს ევროპულ მომავალსა და ჩვენი ევროინტეგრაციის ბედს მოლაპარაკებების გახსნის გზით, ისევე როგორც ეს უკრაინასა და მოლდოვასთან მოხდა და როგორც საქართველოს შემთხვევაშიც უნდა მომხდარიყო, ქვეყანას ამ გზიდან რომ არ გადაეხვია. იმედი მაქვს, რომ საქართველოს მოსახლეობა დარჩება იმ მისწრაფების ერთგული, რომელიც დამოუკიდებლობის მოპოვებიდან აქვს. ყველა გამოკითხვის მიხედვით, ქვეყნის მოსახლეობის 80%-ის ეს ნება არასდროს შეცვლილა. ქართველ ხალხს ყოველთვის სურდა ევროპული მომავალი და ევროატლანტიკური ინტეგრაცია.

ევრონიუსი: თქვენი აზრით, ხელისუფლების პრორუსული შემობრუნება გარე ზეწოლის გამო მოხდა?

სალომე ზურაბიშვილი: ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა ძალიან რთულია, თუმცა ეს არჩევნები დე-ფაქტო რეფერენდუმი იქნება ევროპასა და გაურკვეველ წარსულში დაბრუნებას შორის. თქვენ ევროპაში ვიზიტებთან დაკავშირებით მკითხეთ. მე ბერლინს, ვარშავას, ბრიუსელსა და პარიზს ვსტუმრობ. ის, რისი მიღებაც პარტნიორებისგან და ჩვენი შეხვედრებიდან მინდა, ისაა, რისი იმედიც მაქვს. მინდა, რომ ჩვენი პარტნიორები იყვნენ საკმარისად მომზადებული იმისთვის, რომ სწრაფად განაახლონ პროცესი, რომელმაც, თუ ეს შესაძლებელი იქნება, მომავალი წლის ივნისში მოლაპარაკებების გახსნამდე უნდა მიგვიყვანოს.

ევრონიუსი: ბრიუსელმა საქართველოს ევროკავშირში გაწევრებაზე მოლაპარაკებები ივნისში გაყინა სადავო კანონის გამო, რომელმაც ევროკავშირის პრინციპები დაარღვია და რომელიც უცხოური დაფინანსების მქონე არასამთავრობო ორგანიზაციებს აკონტროლებს. იყო ეს კანონი რუსული კანონის ანალოგი?

სალომე ზურაბიშვილი: ეს კანონი, ისევე როგორც რუსეთში, მიზნად ისახავს გააკონტროლოს არასამთავრობო ორგანიზაციები და სამოქალაქო საზოგადოება ე.წ. უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის მოთხოვნით, რადგან ბევრი არასამთავრობო ორგანიზაცია უცხოური წყაროებიდან ფინანსდება. ეს კანონი ყველას ეხება, მათ შორის, ეხება ჰუმანიტარულ ორგანიზაციებსაც. ეხება იმ არასამთავრობოებს, რომლებიც ოცდაათი წლის განმავლობაში ინსტიტუციების გაძლიერებისა და ქართული სახელმწიფოს სტრუქტურების აშენებისთვის მუშაობდნენ.

ევრონიუსი: როგორ ხერხდება თქვენი კოჰაბიტაცია საქართველოს ხელისუფლებასთან? ხელისუფლებამ არჩია, რომ რუსეთთან ახლოს იყოს. თქვენი პოზიცია კი ამგვარი არ არის.

სალომე ზურაბიშვილი: საქართველოს ხელისუფლების თავდაპირველი კამპანია ძალიან პროევროპული იყო, ისევე როგორც ყველა სხვა რეჟიმისა, რომლებიც დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ მართავდნენ საქართველოს. ახლა კი ვიტყოდი, რომ ხელისუფლება 180 გრადუსით შემობრუნდა.

ევრონიუსი: რა მოხდა?

სალომე ზურაბიშვილი: ეს მათ უნდა ჰკითხოთ. იყო ზეწოლა რუსეთიდან? ითამაშა როლი უკრაინის ომმა? როგორ? მაგრამ რეალობა ამგვარია. საქართველოს მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა ქუჩებში გამოვიდა. სწორედ ამიტომ, არჩევნების ყუთთან უნდა დადასტურდეს ის, რაც გასულ მარტში მოქალაქეებმა ქუჩაში გამოთქვეს.

ევრონიუსი: რას ფიქრობთ ევროკავშირის პოზიციაზე ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრების პროცესის გაყინვასთან დაკავშირებით?

სალომე ზურაბიშვილი: ძალიან იმედგაცრუებული ვარ, მაგრამ ამის მიზეზი მესმის. საქართველოს ხელისუფლებამ არ მოუსმინა ჩვენს ევროპელ პარტნიორებსა და ევროპული ორგანიზაციებს, რომლებთანაც უკვე 30 წელია ვთანამშრომლობთ. მათ არ გაითვალისწინეს მოწოდებები და დაძლიეს ჩემი ვეტოც, რომელმაც მათ კანონის კიდევ ერთხელ გადახედვისა და მისი გაწვევის შესაძლებლობა მისცა. ევროკავშირში გაწევრების გაყინვა მოსალოდნელი იყო. დღეს ჩემი საზრუნავი ფაქტობრივად იმის გაგებაა, ადასტურებს თუ არა არჩევნები იმას, რისი იმედიც მაქვს და რაც მოსახლეობამ ქუჩაში თქვა, რომ არ უნდათ ეს კანონი და ის ახალი მიმართულებები, რომლებიც ევროკავშირს გვაშორებს.

ევრონიუსი: თუ არჩევნებში პროევროპული ოპოზიციური პარტიები გაიმარჯვებენ, ეყოლებათ თუ არა მათ საკმარისი დეპუტატები მთავრობის ფორმირებისთვის?

სალომე ზურაბიშვილი: არსებობს ოთხი პროევროპული პარტია, რომელთაც გამოკითხვების მიხედვით, ამომრჩეველთა დაახლოებით 60% უჭერს მხარს. ასე რომ, მათ კოალიციის შექმნა შეუძლიათ, ყოველ შემთხვევაში პარლამენტში. მე ამ პარტიებს გაერთიანება შევთავაზე, თუმცა არა ერთმანეთთან, რადგან ისინი სხვადასხვა პოლიტიკურ ოჯახს წარმოადგენენ, არამედ  გაერთიანება „ქართული ქარტიის“ ირგვლივ. „ქართული ქარტია“ ევროპულ გზაზე დაბრუნების რეცეპტია. ამ ოთხმა პარტიამ ქარტიას ხელი მოაწერა და ის პრაქტიკულად მათი სამოქმედო გეგმაა მომდევნო ცხრა  თვის განმავლობაში, რათა აღადგინონ ევროპელ პარტნიორებთან კავშირები.

ევრონიუსი: რას ითხოვთ ბრიუსელისგან ამ არჩევნებთან დაკავშირებით?

სალომე ზურაბიშვილი: ერთი თვე დაგვრჩა და ამ არჩევნებთან დაკავშირებით ევროპას ერთადერთი რამის გაკეთება შეუძლია. ეს არჩევნების შედეგების დადასტურებაა. ამას ვითხოვ ჩემი ვიზიტების ფარგლებშიც. თუ არჩევნებში პროევროპულმა პარტიებმა გაიმარჯვეს და თუ ქარტია არჩევნებიდან ძალიან მალე განხორციელდა, პარლამენტის ფორმირებისთანავე ევროკავშირი გაწევრების მოლაპარაკებებს იქიდან გააგრძელებს, სადაც გაჩერდა.

ევრონიუსი: არ გეშინიათ, რომ არჩევნები გაყალბდება შედეგების შეცვლის მიზნით?

სალომე ზურაბიშვილი: არჩევნების გაყალბება სხვადასხვა ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებით უკვე ცნობილი ფენომენია. ამასთან, იგი გაზომვადია. ჩვენ საკმაოდ კარგად ვიცით, რომ ამომრჩეველთა 60% ხმას პროევროპულ პარტიებს, 40% კი, „ქართულ ოცნებას“ მისცემს. ამაში მეტ-ნაკლებად შედის გაყალბებული ხმებიც. ამ ხმებში შედიან ისინიც, ვინც საჯარო სამსახურში მუშაობს და სამსახურთან დაკავშირებული ინტერესი ან შიში აქვთ.

ევრონიუსი: თუ გადავხედავთ საქართველოს გეოგრაფიულ და გეოპოლიტიკურ მდებარეობას, მივხვდებით, რატომ არის ეს არჩევნები ევროპისთვის მნიშვნელოვანი.

სალომე ზურაბიშვილი: აბსოლუტურად. მე ვიტყოდი, რომ მნიშვნელოვანია დავიწყოთ ჩვენი ახლო მეზობლით, სომხეთით, რომელიც ახლა ევროკავშირთან ურთიერთობების აღდგენითა და პროცესის აჩქარებითაა დაკავებული. რა თქმა უნდა, რუკას თუ დავხედავთ, ვნახავთ, რომ სომხეთის კავშირი ევროპასთან, გადის საქართველოზე – პროევროპულ საქართველოზე. გარდა ამისა, ეს არჩევნები ძალიან მნიშვნელოვანია შავი ზღვის კონტექსტშიც, რადგან შავი ზღვა უკრაინასთან კონფლიქტის ერთ-ერთი საკითხია. საქართველოს შავი ზღვის სანაპირო სჭირდება ევროკავშირს, რათა განახორციელოს ყველა ინფრასტრუქტურული პროექტი, რომელიც ევროპული პროექტების ნაწილია. და ეს შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს მშვიდობიანი, სტაბილური, მე ვიტყოდი, თანამშრომლობითი შავი ზღვა. გარდა ამისა, პრაქტიკულად ჩვენი არჩევნების პარალელურად არჩევნები ტარდება მოლდოვაშიც. ეს უკრაინის ბოლო დიდ ბრძოლებთან ერთად ევროპის გაფართოების მომავალია.

ევრონიუსი: საქართველოს ტერიტორიის მეხუთედი, აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი, 2008 წლიდან მოსკოვის მიერაა ოკუპირებული და რუსები აფხაზეთში საზღვაო ბაზის აშენებას გეგმავენ. 

სალომე ზურაბიშვილი: შავ ზღვაზე გავლენის შენარჩუნება ან ამ გავლენის მოპოვება მათი პროექტის ნაწილია და პროვოკაციაა. ამიტომ, დღეს ძალიან მნიშვნელოვანია საქართველოსა და მისი ევროპული გზის კონსოლიდაცია და ისეთი პორტების მშენებლობა, რომლებიც ევროპელ ინვესტორებსა და ჩვენ ამერიკელ პარტნიორებსაც დააინტერესებთ.

ევრონიუსი: როდესაც ვსაუბრობთ საქართველოზე, ყოველთვის ვფიქრობთ რუსეთის ზეწოლასა და მის როლზე. თუმცა აქვეა ირანიც, რომელთანაც საქართველოს მთავრობამ ბოლო პერიოდში გარკვეული ურთიერთობა დაამყარა.

სალომე ზურაბიშვილი: მე ვიტყოდი, რომ ჩვენ ყოველთვის სტაბილური, თუმცა არა ძალიან ახლო ურთიერთობა გვქონდა ჩვენს ირანელ მეზობლებთან. ჩვენ ეკონომიკური ურთიერთობები გვაქვს. ვფიქრობ ის, რაც საქართველოს ხელისუფლებას ახლახან დაემართა, ისაა, რომ პრემიერ-მინისტრი ზედმეტად ღიაა ირანის ხელისუფლებასთან. ეს რუსეთთან დაახლოების საგარეო პოლიტიკის ნაწილია. ნაწილია იმ პოლიტიკის, რომლითაც ჩვენ ვუახლოვდებით რუსეთს, ირანსა და ყველა იმ ქვეყანას, რომლებიც არ არიანი ჩვენი ამერიკელი და ევროპელი პარტნიორების დიდი მეგობრები. ეს პოლიტიკური თამაშია. ჩვენ ყოველთვის ვცდილობდით ირანთან სტაბილური ურთიერთობის შენარჩუნებას კონფრონტაციის გარეშე და აქამდე ყოველთვის წარმატებით ვახერხებდით ამას.

ევრონიუსი: ირანიდან და რუსეთიდან საქართველოში თუ ჩამოდიან მიგრანტები?

სალომე ზურაბიშვილი: ირანელი მიგრანტების რაოდენობა არ იზრდება. იყო პერიოდები, როცა გაცილებით მეტი ირანელი ჩამოდიოდა საქართველოში ინვესტირებისთვის, იმ მიზეზთა გამო, რაშიც მე კარგად ვერ ვერკვევი. როგორც ჩანს, დღეს ეს მათთვის, ისევე როგორც რუსებისთვის, ნაკლებად მიმზიდველია. უკრაინაში ომის დაწყებიდან, განსაკუთრებით კი, მობილიზაციის გამოცხადების შემდეგ ქვეყანაში შემომსვლელთა ძალიან დიდი ტალღა გვქონდა. ამან ბევრი რუსი ახალგაზრდა შემოიყვანა საქართველოში. ზოგი აქ დასახლდა, ზოგიც სხვა რეგიონებში, ძირითადად ახლო აღმოსავლეთში, მაგრამ ასევე ევროპაში წავიდა. ნაწილიც რუსეთში მობილიზაციის შემცირების შემდეგ თავის ქვეყანაში დაბრუნდა. დღეს საქართველოში დაახლოებით 60 000 რუსია. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს მოსახლეობა რუსეთისადმი ენთუზიაზმით არ არის განწყობილი, ინციდენტები პრაქტიკულად არ ხდება. ამ 60 000 რუსს შორის აუცილებლად იქნებიან ისეთი ადამიანები, რომლებიც საქართველოს საწინააღმდეგო ინტერესებს ემსახურებიან და ხელისუფლებამ მათ თვალი მეტი სიფრთხილით უნდა მიადევნოს.

ევრონიუსი: არჩევნების შემდეგ თქვენ მთავრობაში კვლავ გექნებათ შესასრულებელი ინსტიტუციური როლი. გაქვთ თუ არა უკვე წარმოდგენა იმაზე, თუ როგორ უნდა შეიქმნას კოალიცია საკმაოდ ფრაგმენტირებულ ოპოზიციასთან?

სალომე ზურაბიშვილი: დაინტერესებულ მხარეებს, როგორც ვთქვი, ევროპული პროგრამის მიღმა საკმაოდ განსხვავებული მახასიათებლები და ხედვები აქვთ. სწრაფი ტემპით გაგრძელება საკმაოდ რთული იქნება. ჩვენ კოალიციურ მთავრობას მიჩვეული არ ვართ. ამიტომ მე მათ ვთავაზობ, რომ შექმნან ტექნიკური მთავრობა, რომელიც პასუხისმგებელი იქნება საქართველოს მხარდაჭერაზე ევროკავშირთან მოლაპარაკებების დაწყებამდე. პროგრამა იმ ზომების ერთობლიობაა, რომელსაც სხვადასხვა ევროპული რეკომენდაციის შესასრულებლად მიიღებენ. ეს პირველადი გეგმაა, ანუ ეს არის  დრო ამ პარტიებისთვის, რათა დაფიქრდნენ და შეთანხმდნენ იმაზე, თუ როგორი იქნება კოალიციური მთავრობა ამ პერიოდის შემდეგ. ვფიქრობ, ეს ყველაზე სტაბილური ფორმულაა გარდამავალი პერიოდისთვის. გარდა პირველი რესპუბლიკის გამოცდილებისა, ჩვენ კოალიციური მთავრობის გამოცდილება არ გვაქვს. ასე რომ, ეს გულდასმით ფიქრს საჭიროებს.